Tehnički remont oživio je kada je privatiziran. Kupila ga je firma “ELW Global” u vlasništvu Slavenka Ristića. Nikada nije razjašnjeno odakle je firma koja je kupila Tehnički remont, prema izvorima iz Vlade RS-a, koja je prodala TRB, “ELW Global” je iz Johannesburga, Južnoafrička Republika, a prema podacima Konkurencijskog vijeća, koje je dalo dozvolu za ovu koncentraciju, firma “ELW Global” ima sjedište u Dubaiju

Piše: Jakub SALKIĆ

Tehnički remont iz Bratunca do prije nekoliko godina bio je još jedno od uništenih preduzeća. Međutim, prije nekoliko dana na sajmu naoružanja u Abu Dabiju, ova je firma predstavila pištolj iz svoje proizvodnje pod nazivom “Vampir”, a prije toga, 9. januara u Banjoj Luci i prototip višenamjenskog oklopnog vozila “Despot”. Osim toga, firma koja danas posluje pod imenom TR “Bratunac” bavi se i remontom oružja i vojne opreme, kao i remontom i proizvodnjom mašina za deminiranje.

Tehnički remont oživio je nakon što je privatiziran. Kupila ga je firma “ELW Global” u vlasništvu Slavenka Ristića. Nikada nije razjašnjeno odakle je zapravo firma koja je kupila Tehnički remont. Prema izvorima iz Vlade RS-a, koja je prodala TRB, “ELW Global” je iz Johannesburga, Južnoafrička Republika, a prema podacima Konkurencijskog vijeća, koje je dalo dozvolu za ovu koncentraciju, firma “ELW Global” ima sjedište u Dubaiju, Ujedinjeni Arapski Emirati. “ELW Global” iz Johannesburga, kako stoji na njihovoj službenoj web‑stranici, ima podružnicu u Senegalu i bavi se proizvodnjom mobilnih kuhinja koje kao gorivo koriste naftu, postrojenja za desalinizaciju i filtriranje vode, zatim nudi usluge nabavke vozila i transporta, uglavnom za razne mirovne misije u afričkim zemljama.

O firmi “ELW Global” iz Dubaija nema nikakvih podataka, osim onoga što je navedeno u mišljenju Konkurencijskog vijeća BiH, da je “ELW Global” 2012. godine, godinu prije preuzimanja Tehničkog remonta, imao prihod na svjetskom tržištu 3,8 miliona maraka, dok je Tehnički remont na domaćem tržištu ostvario prihod od približno 800.000 maraka.

POSAO S NAMIBIJOM

O Ristiću nema mnogo podataka. Poznato je samo da je završio gimnaziju u Bijeljini, da je u Njemačkoj završio Fakultet političkih nauka i magistrirao je na bečkoj diplomatskoj akademiji. Govori četiri svjetska jezika, radio je u UN-u, u protuterorističkom komitetu, odakle, kako je kazao u jednom intervjuu, “vuče” dobre veze s ljudima iz bezbjednosnog sektora. Proveo je mnogo vremena u Africi. Rado je viđen gost kod Milorada Dodika, a dobri odnosi na privatnoj osnovi unovčeni su kroz razne poslove koje dobija Ristić. Među takvima je i onaj u vezi s prodajom oružja Namibiji.

Kako je ranije pisao Capital.ba, Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske prodalo je 10.771 komad oružja direktnom pogodbom i po nepoznatoj cijeni privatiziranom Tehničkom remontu “Bratunac”, a krajnje odredište u kojem treba da završi hiljade pušaka i pištolja oduzetih od građana jeste Namibija.

U TRB-u su izvršeni remont, servis i opravka, nakon čega je oružje preko povezanih firmi “ELW Global Limited Dubai” i “ELW Global Balkan” Bijeljina trebalo završiti u Namibiji.

U prilog ovim tvrdnjama ide činjenica da je u zvaničnoj posjeti u Republici Srpskoj početkom februara 2018. godine boravio državni sekretar Namibije Peter Vilho, koji se sastao s tadašnjim predsjednikom RS-a Miloradom Dodikom i ministrom unutrašnjih poslova Draganom Lukačem. U Vilhovoj pratnji bio je Slavenko Ristić, generalni direktor Tehničkog remonta “Bratunac” i suvlasnik firme “ELW Global Limited Dubai”, koja je 2013. godine postala većinski vlasnik Tehničkog remonta “Bratunac”.

Poseban kuriozitet koji dodatno opravdava sumnju da će oružje završiti u ovoj afričkoj državi koja ima nešto više od dva miliona stanovnika predstavlja činjenica da je prvi čovjek MUP-a RS-a Dragan Lukač, poznat kao strastveni ljubitelj lova, u oktobru 2017. godine išao u lov upravo u Namibiju.

S njim je na safariju bio i Ljubomir Borovčanin, ratni komandant Specijalne brigade policije RS-a koji je u Haškom tribunalu osuđen na 17 godina zatvora zbog ratnih zločina, a na slobodu je pušten početkom augusta 2016. godine.

Dio oružja remontiranog u Bratuncu – 2.904 komada kratkog oružja, koje je legalizirano – zadržano je za potrebe MUP-a RS-a.

Kada su u pitanju firme iza kojih stoji Slavenko Ristić, interesantno je da je 22. marta 2018. godine Vlada RS-a dala saglasnost na prijenos akcija Tehničkog remonta “Bratunac” s “ELW Global Limited Dubai”, čiji je vlasnik Slavenko Ristić, na “ELW Global Balkan” Bijeljina, čiji je vlasnik također Slavenko Ristić. Istog dana, tadašnji predsjednik Upravnog odbora TRB-a Ljubomir Borovčanin i direktor firme “Macrohard Mechanic” s Pala Tomislav Bašević potpisali su ugovor kojim je “Macrohard Mechanic” pripojen Tehničkom remontu “Bratunac”. “ELW Global Balkan” Bijeljina, odnosno njen vlasnik Slavenko Ristić prije pripajanja bio je i vlasnik firme “Macrohard Mechanic”. Tako je Slavenko Ristić svoju firmu “Macrohard Mechanic” pripojio drugoj svojoj firmi, Tehnički remont “Bratunac”, a njegova treća firma – “ELW Global Balkan” Bijeljina – vlasnik je i prve i druge firme.

Zanimljivo je da je u Dubaiju registrirana i firma “Bratunac International Limited Dubai”, čiji je vlasnik Nicholas James Miller, koji je sa Slavenkom Ristićem suvlasnik firmi “ELW Global Limited Dubai” i “ELW Global Balkan” Bijeljina. Također, Miller je i vlasnik firme “ELW Global UK” iz Velike Britanije. Uz sve to, Slavenko Ristić kupio je i firmu iz Bijeljine “Elvaco”, koja je bila u stečaju.

NEDJELA LJUBOMIRA BOROVČANINA

Jedan od ključnih ljudi Tehničkog remonta iz Bratunca već je spomenuti ratni zločinac Ljubomir Borovčanin, koji je nakon dvije trećine kazne pušten na slobodu. Borovčaninu je suđeno u slučaju “Popović i drugi” za zločine u Srebrenici jula 1995. godine. U toj skupini optuženih Vujadin Popović i Ljubiša Beara dobili su doživotnu kaznu zatvora, Drago Nikolić 35 godina, Ljubomir Borovčanin 17 godina, Radivoje Miletić 19 godina, Milan Gvero 5 godina, a Vinko Pandurević 13 godina zatvora.

U obrazloženju presude “Popoviću i drugima” navodi se, između ostalog: “Tokom 13. i 14. jula održan je niz sastanaka između pripadnika civilnih vlasti i VRS-a na kojima su centralne teme bile logistika ubijanja i operacije pokopavanja. Dana 13. jula 1995. počelo se zaozbiljno s operacijom ubijanja. Pripadnici snaga bosanskih Srba strijeljali su i pobili zarobljene bosanske Muslimane na obalama rijeke Jadar, na jednom mjestu duž zemljanog puta u dolini Cerske, u štabu Bratunačke brigade, na livadi Sandići, u i oko škole ‘Vuk Karadžić’ u Bratuncu. Istog tog dana zarobljenici bosanski Muslimani iz kolone koji su zarobljeni ili su se predali blizu livade Sandići prisiljeni su da pješače ili su prebačeni do obližnjeg skladišta u Kravici. Tamo je prvo pobijen, kako se čini, pun autobus zatočenika, nakon što je jedan od njih zgrabio oružje i ubio jednog pripadnika snaga bosanskih Srba, a druge ranio.

Ono što je uslijedilo nakon ove početne epizode ubijanja može se samo opisati kao pokolj zarobljenika koji su držani u skladištu. Pripadnici snaga bosanskih Srba obasuli su zarobljenike puščanom vatrom i ručnim bombama. Napad na zarobljenike trajao je cijelu noć. Na kraju, pobijeno je najmanje 1.000 muškaraca bosanskih Muslimana. Rovokopači su stigli 14. i 15. jula kako bi uklonili tijela. Uskoro zatim su uslijedila dalja masovna pogubljenja u Zvorniku. U periodu od 13. do 17. jula, snage bosanskih Srba su zarobljene muškarce bosanske Muslimane autobusima i kamionima prebacile iz Bratunca u različite zatočeničke objekte u Zvorniku. Ljudi su prošli kratak, ali stravičan period zatočenja u raznim javnim objektima, uglavnom školama. Ti objekti bili su tragično neprikladni; muškarci su ismijavani na nacionalnoj osnovi i uglavnom su im uskraćivani hrana i voda. Premlaćivanjima i sporadičnim ubistvima održavana je atmosfera terora.

Slomljenog duha, muškarci bosanski Muslimani, vođeni su na strijeljanje. Nekima su stavljani povezi na oči i vezivane ruke, a na jednom mjestu zatočenja dobili su posljednju čašu vode. Onda su prebačeni na obližnje lokalitete i strijeljani su. Ovaj prizor se ponavljao na polju u Orahovcu, na brani u Petkovcima, u šljunčari u Kozluku i na poljoprivrednom dobru u Pilici. Pored toga, stotine su ubijene u Domu kulture u Pilici, u pogubljenju koje, koliko se zna, niko nije preživio. Utovarivači i rovokopači već su bili na licu mjesta u vrijeme pogubljenja ili su stigli ubrzo nakon toga da bi se mrtvi pokopali u masovne grobnice. Nakon ovih masovnih pogubljenja, snage bosanskih Srba naredile su operaciju ‘čišćenja’ širom enklave i u području Zvornika su se između 16. i 27. jula nastavila pogubljenja manjih razmjera.

Pripadnici kolone koji se nisu predali ili nisu bili zarobljeni nastavili su da se kreću prema teritoriji koju je držala Armija RBiH. Do 15. jula kolona je stigla do zone odgovornosti Zvorničke brigade i došlo je do teških borbi. Međutim, 16. i 17. jula u odbrambenim linijama snaga bosanskih Srba otvoren je koridor, širok nekoliko stotina metara, koji je omogućio značajnom dijelu kolone da pređe na teritoriju pod kontrolom Armije RBiH. Ti muškarci, bosanski Muslimani, umakli su operaciji ubijanja. Tokom septembra i oktobra 1995. u pokušaju da sakrije ubistva, VRS je uz pomoć civilnih vlasti izvela operaciju širokih razmjera u zonama Zvorničke i Bratunačke brigade tokom koje su tijela žrtava strijeljanja prebačena iz njihovih primarnih grobnica na sekundarne lokacije.”

Borovčanin je za učešće u likvidacijama dobio kaznu od 17 godina zatvora, a po izlasku, nagradu u vidu pozicije najprije predsjednika Upravnog odbora, a potom izvršnog direktora Tehničkog remonta “Bratunac”, firme koja proizvodi i remontuje oružje. Ko zna, možda je i remontovao i oružje kojim je ubijano u Kravici, Pilici, Bratuncu…