Kako “cancel kultura” izgleda u praksi, možemo vidjeti na primjeru koji je čak i blag u kontekstu onoga što se trenutno dešava na Zapadu, ali je zanimljiv iz lokalne perspektive jer je vezan za naše društvo

Piše: Mustafa DRNIŠLIĆ

Marko Attila Hoare britanski je historičar i profesor na odsjeku za političke nauke i međunarodne odnose Univerziteta Sarajevo School of Science and Technology koji se u nekoliko svojih radova bavio temom Bosne i Hercegovine u njenim različitim historijskim periodima. Osobito je u ovdašnjoj javnosti bila zapažena njegova knjiga Bosanski muslimani u Drugom svjetskom ratu, u kojoj se Hoare bavi sudbinom, dešavanjima, previranjima, ali i političko-ideološkim kretanjima unutar bošnjačkog društva tokom Drugog svjetskoga rata, posebno u odnosu na partizanski pokret i komunističku partiju.

Budući da je, kao i većina javno angažiranih osoba, vrlo aktivan na društvenoj platformi Twitter, ondje je komentirao i nedavne nemire u SAD-u i Velikoj Britaniji, naročito rušenje historijskih spomenika od rulje koja tvrdi da vandaliziranjem spomenika “rasističke prošlosti”, tj. svega onoga što podsjeća na pojedine historijske periode, ustvari sprovodi društvenu pravdu jer briše “naslijeđe zla”. Hoare je, sasvim ispravno, komentirao da su se takvim parolama vodili gotovo svi oni koji su pokušavali izbrisati trag prethodnih civilizacija, a da je to naročito bio slučaj s velikosrpskim agresorom koji je tokom Agresije na Bosnu i Hercegovinu masovno rušio džamije, mesdžide, turbeta pa čak i prekopavao mezaristane, a sve pod opravdanjem kako uništava arhitektonsku baštinu “mračne prošlosti” i “ostavštinu mrskog okupatora”.

Zbog ovakvog komentara i uopće zbog odbijanja da pristane na narativ koji dolazi od krajnje ljevičarskog pokreta “Black Lives Matter” (BLM), protiv Hoarea je pokrenuta čitava kampanja kako bi ga se etiketiralo kao islamofoba, nakon toga diskreditiralo kao historičara, a zatim ušutkalo i “deplatformiralo”, tačnije uklonilo, i to ne samo s društvenih mreža već i s univerziteta na kojem je zaposlen. Da sve bude šokantnije, takve napade na reputaciju i egzistenciju ovog čovjeka predvodili su pojedini pripadnici bosanskohercegovačke ljevičarske dijaspore!

AKO NIJE ISLAMIST, MORA DA JE ISLAMOFOB

Neobična pojava da britanskog historičara za kojeg se može reći da je prijatelj Bosne i Hercegovine pokušavaju “poništiti” i “otkazati” bosanskohercegovački ljevičari, i to pod optužbom za islamofobiju, u suštini i nije toliko neobična. Ovdašnje ljevičare baš briga za bilo kakvu islamofobiju, pogotovo jer su često upravo oni ponajveći islamofobi, njima je upotreba takve etikete prije svega način da se obračunaju s nemuslimanom, jer da se Hoare zove Mustafa umjesto Marko, vjerovatno bi umjesto islamofobom bio proglašen islamistom.

Svakako da nema ničega islamofobičnog u Hoareovim izjavama, a njegov istinski krimen u očima ovdašnje ljevice nisu nekakvi komentari na društvenim mrežama već prije svega njegovo djelo Bosanski muslimani u Drugom svjetskom ratu. Ovdašnja ljevica smatra da je Hoare u svojoj knjizi doveo u pitanje njihove pažljivo njegovane mitove na osnovu kojih legitimiraju vlastito političko djelovanje, ali i demoniziraju političke i ideološke neistomišljenike, naročito one u bošnjačkom narodu.

Glavna zamjerka koju imaju spram Hoareove knjige, sudeći prema njihovim vlastitim tvrdnjama, jeste ta je uzdrmao mit kako su jedini antifašisti u bošnjačkom narodu tokom Drugog svjetskoga rata bili isključivo oni u redovima komunističke partije, kao i to što je načeo komunistički legitimitet prikazavši kako je komunistička partija kalkulirala i u ratu i nakon njega. Ljevičarima je naročito sporno to što Hoare ne tretira po automatizmu sve bošnjačke autonomaške pokrete kao ideološke fašiste, te što komuniste označava kao kvantitativno marginalan politički pokret koji je radi vlastitog opstanka morao praviti ideološke kompromise kako bi bio prihvaćen u širim narodnim slojevima. Naročito ih je iziritiralo poređenje Josipa Broza i Alije Izetbegovića u pozitivnom kontekstu, tačnije sljedeći citat iz Hoareove knjige: “Baš kao što su komunisti, koji su bili mala i progonjena sekta tridesetih godina prošlog stoljeća, poveli borbu za oslobođenje Bosne i Hercegovine protiv Sila osovine i njihovih saradnika, tako će i bivši ‘Mladi muslimani’ i njihove pristalice, na čelu s Alijom Izetbegovićem, povesti Bosnu i Hercegovinu u sljedećem metežu tokom devedesetih godina. Bosanska revolucija, koja se ugasila četrdesetih godina, rasplamsat će se ponovo pola stoljeća kasnije.” Za ovdašnje ljevičare to je ne samo revizionizam već stravično i besramno svetogrđe!

Naravno, u pitanju su subjektivne percepcije i ostrašćene imputacije onoga što piše u Hoareovom radu, no tako ovdašnja neokomunistička ljevica oduvijek funkcionira. Ona ne može oprostiti ono što smatra ne nekim novim uglom gledanja ili dobrodošlim prilogom za historiju Bosne i Hercegovine, već atakom na vlastiti izvorišni mit, ideološkim nasrtajem koji ima političke implikacije.

Nemojmo zaboraviti da ovdašnja ljevica, koja je potpuno podbacila, čak i izdala, za vrijeme Agresije na Bosnu i Hercegovinu, pokušava da se relegitimira tako što monopolizira stajanje na “pravoj strani historije” tokom Drugog svjetskog rata. Taj period značajan je za nju zbog relegitimizacije nakon katastrofalnog političkog kraha 1990. godine i još goreg moralnog bankrota 1992. godine, te stoga ona u taj period pokušava smjestiti i zarobiti kako antifašističku borbu, tako i nastanak i opstanak Bosne i Hercegovine kao države. Našoj je ljevici nemoguće priznati da je bilo antifašista i mimo deklariranih komunista, da je borba komunista istovremeno bila i borba za vlast nakon rata, a ne nekakav altruizam, da je bošnjački narod kao kolektiv znatno doprinio pobjedi, te da omraženi klasni neprijatelj, muslimanska čaršija i vjerska inteligencija, nije bila neka mračna reakcionarna klerofašistička fabrika za proizvodnju narodnih neprijatelja i kolaboracionista. Ako bi pristala na takvu vrstu kritičkog diskursa, ljevica bi dovela u pitanja vlastite narative, kako u vezi sa sobom samom, tako i u vezi s današnjim političkim protivnicima.

LIJEVI INKVIZITORI

Zbog svega navedenog, Hoarea je bilo potrebno napasti i delegitimizirati prvim povodom. Nakon što optužba za islamofobiju nije prošla i nakon što se Hoare prilično uspješno odbranio, prije svega odbijanjem da se izvinjava za nešto što nije rekao ili uradio, počela je nova serija napada. Ovaj se put pokušalo Hoarea “otkazati” tako što bi se bojkotom dovelo u pitanje njegovo učestvovanje na konferenciji “Srebrenica 25”, na kojoj je trebao govoriti u vezi s fenomenom negiranja genocida, a što je tema koju je često problematizirao u svojim člancima.

Marina Veličković, magistrica međunarodnog prava, feministička aktivistica, kolumnistica magazina Školegijum te kćerka profesora srpske književnosti na Univerzitetu u Sarajevu Nenada Veličkovića, koji je svojedobno povratnike, roditelje bošnjačke djece iz Konjević‑Polja nazivao “neobrazovanim nacionalistima” samo zato što su se borili da njihova djeca izučavaju bosanski jezik u školama, pokušala je diskreditirati Hoarea tvrdeći da se on bavi “historijskim revizionizmom NDH”, kao i historijskim revizionizmom “etničkog čišćenja i uništavanja džamija tokom posljednjeg rata”.

U pitanju je ne samo opasna već i izuzetno podla kleveta jer se veliki dio onoga što je Hoare napisao, a što se može pronaći na internetu, tiče upravo njegove borbe PROTIV historijskog revizionizma u vezi s Agresijom na Bosnu i Hercegovinu i negiranja Genocida nad Bošnjacima. Razlog za ovakvu prizemnu i providnu klevetu od očite neomarksistkinje i njenih brojnih drugara možda treba tražiti u tome što je Hoare veliki broj svojih tekstova posvetio problematiziranju intelektualne podrške koju su Slobodanu Miloševiću, ali i samom negiranju zločina nad Bošnjacima dali i još daju zapadni “antiimperijalistički” marksisti i njihovi mediji, nekad ugašeni Living Marxism, danas Jacobin.

Nakon što ni takva kleveta protiv Hoarea nije imala odjeka, konferenciju se namjeravalo prikazati kao seksističku jer na njoj navodno učestvuju samo dvije žene, pa se pokušalo potaknuti ostale govornike da odbiju sudjelovati te da bojkotiraju konferenciju kako bi “prisilili organizatore da razmisle koga sve pozivaju” i tome slično.

Sve u svemu, čitava ova sramna epizoda pokazuje da “našim” ljevičarskim inkvizitorima, samoproglašenim cenzorima i komesarima za javnu misao i riječ apsolutno ništa nije sveto te ilustrira do koje su mjere spremni ići kako bi se obračunali s onima koje smatraju ideološkim hereticima. Štaviše, činjenica da su bili spremni ugroziti konferenciju koja se bavi negiranjem Genocida nad Bošnjacima u Srebrenici, te osobu koja se bori protiv negiranja istog tog genocida označiti kao fašističkog apologetu, negatora genocida i islamofoba, pokazuje da je i sama zamjena teza za njih bila dodatna poslastica i motiv jer vrlo dobro znamo kakve stavove u vezi s karakterom rata u Bosni i Hercegovini, u vezi s prirodom počinjenih zločina, ali i moralnih kvaliteta sukobljenih strana imaju ovdašnji ljevičari.