Malo je poznato da je upravo geografija, odnosno jedan njen pravac u 19. stoljeću postao platforma na kojoj će se kasnije razviti njemački nacionalni fašizam. Geografski determinizam bio je prirodnogeografski pravac u geografiji čiji je začetnik bio najpoznatiji njemački antropogeograf F. Racel. Njegov balkanski dvojnik bio je srbijanski geograf Jovan Cvijić. Cvijićeva nacionalistička terminologija i dalje je prisutna u obrazovnom sistemu u manjem bh. entitetu kroz nazive škola, te kroz postojanje Katedre srpskih zemalja na Odsjeku za geografiju Prirodno-matematičkog fakulteta u Banjoj Luci, a isti termin, odnosno poglavlje nalazi se i u udžbeniku geografije za 9. razred
, društvo (ljudsku civilizaciju), interakciju između njih, te kako sve to predstaviti na karti, u Geografskom informacionom sistemu, što je čini i tehničkom naukom. To su samo neki od razloga zašto je geografija nauka od nacionalnog interesa i zašto geografi trebaju biti u procesu istraživanja, planiranja i donošenja odluka na svim nivoima vlasti u Bosni i Hercegovini.</p>
<p>S druge strane, svaka nauka kroz svoj razvoj imala je periode i predstavnike koji svoj naučni rad, sredstva i dostignuća stavljaju u službu teritorijalnih, rasnih, političkih, ekonomskih, kulturnih pretenzija jednog naroda ili države nad drugima.</p>
<p>Malo je poznato da je upravo geografija, odnosno jedan njen pravac u 19. stoljeću postao platforma na kojoj će se kasnije razviti njemački nacionalni fašizam. To je bio tragični put od geografskog determinizma do nacionalizma. Geografski determinizam bio je prirodnogeografski pravac u geografiji čiji je začetnik bio najpoznatiji njemački antropogeograf F. Racel. Njegov balkanski dvojnik bio je srbijanski geograf Jovan Cvijić.</p>
<p>Jovan Cvijić jedna je od najmarkantnijih intelektualnih pojava na južnoslavenskim prostorima na prijelazu iz 19. u 20. stoljeće. Pored geografije, njegova istraživanja bila su plodonosna na području geologije, geomorfologije, etnografije, sociologije. Rođen je 12. oktobra 1865. godine u Loznici, a umro u 62. godini života, 16. januara 1927. godine u Beogradu.</p>
<p>Osnovao je Geografski zavod Filozofskog fakulteta 1893. godine i bio njegov upravnik od osnivanja do smrti. Zajedno s grupom geografa i prirodnjaka osnovao je Srpsko geografsko društvo 1910. godine. Bio je predsjednik ovog društva od osnivanja do smrti. Bio je dva puta rektor Beogradskog univerziteta, 1906/07. i 1919/20.</p>
<p>Pojedini njegovi stavovi bili su isključivi i nauštrb prava i identiteta susjednih naroda i država. On se zalagao za proširenje Srbije na Makedoniju i izlazak na Jadran zauzimanjem teritorije Sjeverne Albanije.</p>
<p>Kao što su prisutna svojatanja BiH od susjedne Hrvatske kroz konstrukcije “Bosna – najstarija hrvatska zemlja” i to da su Bošnjaci “cvijeće hrvatskog naroda”, pa ne čudi najnoviji biser predsjednice Kolinde, koja granicu pomjera do Kupresa, tako je Cvijić razradio ideje Ilije Garašanina kroz svoja obimna istraživanja.</p>
<p>Cvijić smatra Bosnu i Hercegovinu “centralnom oblasti za čisto srpsku rasu”. U svom djelu <em>Aneksija Bosne i Hercegovine i srpsko pitanje</em> iz 1908. godine Cvijić piše: “Bosna i Hercegovina je po vrednosti naroda, po njegovom centralnom položaju u etnografskoj masi srpsko-hrvatskoga naroda i po zgodnoj mešavini pravoslavnih i katolika ključ srpskoga problema. Bez njih ne može biti veće srpske države. One su najvažnija oblast i za rešavanje srpsko-hrvatskoga i time Jugoslovenskoga pitanja.” On poručuje da se “srpski problem mora rešiti silom”.</p>
<p>Imajući u vidu ovu činjenicu, bit će nam jasnija i ranija i aktuelna politika predstavnika Srba u BiH i u Srbiji. Tamo gdje je stala vojnička čizma nastavlja ekonomija, medijska mašinerija.</p>
<p>Analiziranjem političkih, ekonomskih, saobraćajnih, medijskih i kulturnih veza između srpske politike s one i ove strane Drine jasno vidimo da su ciljevi ostali isti, samo su se sredstva promijenila.</p>
<p>Cvijićeva nacionalistička terminologija i dalje je prisutna u obrazovnom sistemu u manjem bh. entitetu kroz nazive škola, te kroz postojanje Katedre srpskih zemalja na Odsjeku za geografiju Prirodno-matematičkog fakulteta u Banjoj Luci, a isti termin, odnosno poglavlje nalazi se i u udžbeniku geografije za 9. razred. Prisjetimo se da su predstavnici bosanskih Srba tokom rata na pregovorima i u drugim prilikama nosili geografske karte. Također, posebna tema jeste promjena toponima, oronima i naziva gradova, čime se utječe jako negativno na percepciju prošlosti i identiteta.</p>
<p>S druge strane, učenici u Federaciji BiH koji nastavu pohađaju po bosanskom nastavnom planu i programu uče geografiju iz udžbenika koji izostavlja Neum.</p>
<p>Službeni početak izgradnje autoputa između Sarajeva i Beograda, te dogovor čelnika Albanije, Makedonije i Srbije da formiraju “balkanski Beneluks” ne treba nas navesti na krivi zaključak.</p>
<p>Srbija je u 20. stoljeću vodila niz ratova, dva balkanska, dva svjetska, te niz sukoba u procesu raspada Jugoslavije koji su okončani ratom na Kosovu i bombardiranjem NATO snaga, kada je uništena njena vitalna infrastruktura. Sve se ovo katastrofalno odrazilo na demografsku strukturu Srbije. Ovog stanja jako su dobro svjesni u Srbiji i zato žele voditi integracijske procese na Balkanu.</p>
<p>Spomenute tri države dogovorile su da će do kraja 2021. godine osigurati slobodan protok robe, kapitala, usluga i ljudi. Umjesto bure baruta, njihov je cilj da Balkan postane regija mira, stabilnosti i ekonomskog razvoja.</p>
<p>U sljedećem razdoblju ovoj inicijativi pozvani su da se pridruže Kosovo, Crna Gora i Bosna i Hercegovina, čime bi nastalo tržište od 20 miliona stanovnika.</p>
<p>Autoput Sarajevo – Beograd spaja nas i s Novim Pazarom, Prištinom, Skopljem, a približava nas i Istanbulu. Drugi pravac djelovanja jeste povezivanje Sarajeva s Tiranom preko Podgorice.</p>
<p>Bošnjaci i Albanci, s obzirom na svoje kvalitete, brojnost i ključnu činjenicu da žive izmiješani u svim navedenim državama, ovu priliku moraju na najbolji način iskoristiti. Iako se ovi procesi čine daleki i nedostižni, zauzetost Evropske unije unutrašnjim izazovima nam ne ostavlja drugu alternativu nego da jačamo svoju infrastrukturu, proizvodnju i da postanemo aktivni učesnik integrativnih procesa na Balkanu.</p>
<p>Starijim generacijama dobro je poznata činjenica da je upravo u okolini Sarajeva bio geografski centar bivše Jugoslavije. Pojedini istraživači smatraju da se ova činjenica u planiranju sigurnosti bivše Jugoslavije odrazila upravo na određivanje smještaja proizvodnih kapaciteta, posebno namjenske industrije, te izgradnje atomskih skloništa (Konjic) i izostanak izgradnje autoputeva na teritoriji Bosne i Hercegovine. No, malo je poznato da se još uvijek neoznačeni geografski centar Bosne i Hercegovine nalazi u Vitezu. O ovome su već pisali i govorili profesori s Odsjeka za geografiju Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu.</p>
<p>U većini razvijenih država svijeta geografski centri turističke su destinacije, mjesto okupljanja učenika, studenata, patriota, dok je Vitez uglavnom prepoznatljiv tek po tržnom centru.</p>
</div><!-- entry-content -->
<footer class=)
