Posljednji Srbin u Hrvatskoj, 2019.; žanr: komedija, akcija, horor; režiser: Predrag Ličina; scenarist: Predrag Ličina; glumačka postava: Krešimir Mikić, Hristina Popović, Tihana Lazić, Dado Ćosić, Dušan Bućan, Rene Bitorajac; produkcija: “Kinorama” i “Art & Popcorn”
 nosi negativan prizvuk, za razliku od njenog značenja u, recimo, muzici, gdje se najčešće prišiva zaraznim muzičkim numerama s pjevljivim i površnim tekstovima te energičnim plesnim podlogama, u filmu joj pripada znatno ozbiljnija uloga. Pritom je izuzetno važno definirati razliku između <em>trasha</em> i običnog smeća.</p>
<p>Ovo potonje nije osviješteno od autora, već je rezultat nedostatka talenta, kreativnosti i sposobnosti da se napravi bolje, dok je <em>trash</em> film duhovit, zabavan, intrigantan, intelektualan i, po pravilu, odraz je trenutne društveno-političke situacije u sredini koju tretira. Tako, s jedne strane, imamo američku porodicu Kardashian, filmove Adama Sandlera i većinu savremenih holivudskih blockbustera, a s druge kultne naslove Roberta Rodrigueza i Quentina Tarantina, kod kojih je <em>trash</em> odlika autorstva i ide pod ruku s tzv. eksploatacijskim žanrom, pod čijim okriljem oni usvajaju i parodiju, npr. američku pop-kulturu. Najbolja definicija autorskog <em>trasha</em> jeste da je “dobro zato što je loše…”, kako za kamp kao osviješteni kič piše Susan Sontag u eseju <em>Notes on “Camp” </em>(1964).</p>
<p>Da je toliko loš da je genijalan, može se reći i za trenutno najpopularniji film hrvatske kinematografije i dugometražni prvijenac Predraga Ličine, zombi-komediju <em>Posljednji Srbin u Hrvatskoj</em>. Već u samoj žanrovskoj najavi filma kao zombi-komedije moguće je prepoznati jednu od glavnih odlika savemenog <em>trash</em> filma, a to je spajanje naizgled nespojivih žanrova (horora i komedije), dok se u naslovu jasno ogleda aktuelna društveno-politička stvarnost Balkana. Dakle, sedam godina nakon što je Hrvatska bankrotirala, njeno stanovništvo masovno je napušta te je preostalo još samo dva miliona Hrvata.</p>
<p>Odjednom, oni se počinju pretvarati u zombije, a glavni je krivac izvorna hrvatska voda. Imuni su jedino Srbi. U međuvremenu, “ludilo” zahvata i ostale zemlje regije, te u Federaciji na snagu stupa zabrana točenja alkohola, a Slovenija radi na stvaranju Velike Slovenije. Jedini “Hrvat” koji preživljava ujed zombija jeste zagrebački veseljak s “pompadur” frizurom i apsurdnim mačo‑stavom Mićo, kojeg igra Krešimir Mikić, a čija je dnevna rutina svedena na salone za masažu, skupocjene restorane, šarmiranje djevojaka te odlazaka u kino, gdje zaljubljeno prati filmski serijal svoje omiljene hrvatske superheroine Hrvojke Horvat (Hristina Popović). Mićo uskoro saznaje da je na zombi-virus otporan samo zato što je Srbin, jer “samo imunitet Srbina spašava”. Da stvar bude složenija, otkriva se da su za epidemiju krivi svjetski moćnici iz svemira, koji su u Hrvatsku podmetnuli virus kako bi se dočepali izvorne hrvatske vode.</p>
<p>Ostvarenje Predraga Ličine obiluje političkom nekorektnošću kao malo koji film u postjugoslavenskoj kinematografiji, ali koja, upravo zbog toga što je nastala iz <em>trasha</em>, ne vrijeđa nikoga, a ismijava sve – ustaše, četnike, partizane, kapitaliste, superjunake… Tu se izdvajaju i nešto surovije alegorije i reference poput one “sprema se Oluja” (dok se u pozadini čuje grmljavina), “kasno zombi na Kosovo stiže”, ili naziva “Novosrbi”, koji nastaju nakon ubrizgavanja čarobnog seruma “serbum”, odnosno miješanjem uzavrele srpske krvi s kojom čašicom domaće rakije. U simboličkom značenju, “Novosrbi” nisu ništa drugo negoli uznapredovale verzije četnika koji poput svjesnih zombija tumaraju i ubijaju sve pred sobom, što je, zapravo, već viđen historijski prizor.</p>
<p>Uz pomoć koncepta zombi-filma koji je popularizirao čuveni George A. Romero, poznat po kultnom serijalu <em>Noć živih mrtvaca</em> (1968), <em>Zora živih mrtvaca</em> (1978) i <em>Dan živih mrtvaca</em> (1985), a koji je oduvijek predstavljao priliku za suočavanje s metaforičkim umiranjem čovjeka, vječito uvjetovanog od društvenih i političkih sistema, režiser sa zombijima žednim krvi uranja duboko u prljavštinu jugoslavenske nacionalističke septičke jame te sveprisutni nacionalizam, koji je teže iskorijeniti od samog virusa, osvješćuje kao horor, a zatim ga ismijava i smijehom potvrđuje.</p>
<p>Od ostalih likova koji znatno doprinose kreiranju cjelokupne slike Hrvatske, odnosno Balkana, kao države zombija, izdvajaju se Maks s tetoviranim “U” na torzu (Dado Ćosić), koji zaplače nakon što sazna da u sebi ima srpske krvi, i za to okrivi “četničku kurvu” majku, američki general Ass Lee Turchinson (Sergej Trifunović), koji na Hrvatsku želi baciti “humanu bombu” koja ubija “samo” ljude, Francesca Gambini de la Norde (Severina), koja se bori za prava zombija, hrvatska “wonder woman” Franka Anić, koja je izvan uloge ovisnica o heroinu, opasna i misteriozna Vesna (Tihana Lazović), koja je i donijela virus na hrvatsku zemlju…</p>
<p>Dok, naprimjer, Romero u <em>Zori živih mrtvaca</em> svoje likove “zatvara” unutar ograda trgovačkog centra i vlastite žeđi za konzumerizmom, Ličina ovdašnje narode definira kao bezumne mrtvace koji se besciljno gegaju prema taktovima svojih vladara.</p>
<p>Prikazujući Balkan kao mjesto “hodajućih mrtvaca”, ovaj film nikako neće nasmijati mnoge nacionalne političare zemalja bivše Jugoslavije, što zbog vlastitog prepoznavanja, što zbog konačnog poraza njihovih političkih ideja i zaustavljanja dvadesetogodišnje zombi‑apokalipse. Nasuprot filma, priče o “nebeskim narodima”, ratovima, novim i starim, genetskim nacionalnim mržnjama, u realnosti nemaju Tarantinov tzv. snimak iz gepeka (<em>trunk shot</em>), ili replike “Are you a Serb, Mr Srbljanović?; Jok, you are!”, te nikako ne mogu biti duhovite istinskom filmofilu.</p>
<p> </p>
<p><strong> </strong></p>
</div><!-- entry-content -->
<footer class=)
PROČITAJTE I...
UZ 31. GODIŠNJICU SMRTI ĆAMILA SIJARIĆA
Zasnovana na magmi nacionalnog bića, na buntovnoj i polivalentnoj leksičkoj podlozi, na vreloj maštovitosti i gotovo sentimentalnoj zagrcnutosti narodnog rapsoda, poezija Ćamila Sijarića traga za suštinskim mirom, u jednoj univerzalno oblikovanoj formi, osvjetljava čovjekovu sudbinu kroz najintimniju vizuru, svoj san o mogućem spokojstvu projektuje na historijsko platno vječito živih ožiljaka stradalništva i bola kao univerzalnih i odveć ponovljivih kategorija.
Univerzalni rječnik čuda Almina Kaplana: RASKOŠNE POETSKE SLIKE
Almin Kaplan, Bukara, “Planjax”, Tešanj, 2018.